strand Oostende_strandwater en plankton
                                    Vangst: 25/06/19    Uur: 14:30
 
Plaats:  Oostende-Mariakerke               Wind: NNW.          Beaufort: 3       Golven: 40 cm
 
LW : 15:03          t° strandwater: 19°        t° lucht: 22°         halfbewolkt              UV 7
15:06:19_jachthaven Zeebrugge
15:06:19_jachthaven Zeebrugge_Zeepaling, steurgarnaal en botervisje
15:06:19_jachthaven Zeebrugge_gids Manu Dumoulin met steurgarnaal
 FYTOPLANKTON
 K
A
N
T
 
  DIATOMEEËN / KIEZELWIEREN
09
10
17
26
10
17
151117
03
12
17
21
12
17
13
01
18
30
01
18
17
02
18
06
03
18
24
03
18
14
04
18
04
05
18
20
05
18
15
06
18
05
07
18
24
07
18
12
08
18
03
09
18
20
09
18
13
10
18
04
11
18
23
11
18
14
12
18
07
01
19
18
02
19
19
03
19
09
04
19
07
05
19
01
06
19
25
06
19
Actinoptychus senarius
1
2
1
1
1
1
1
1
2
3
2
2
1
2
2
2
3
2
2
Actinoptychus splendens
3
3
3
2
3
1
2
2
2
1
2
2
2
2
2
2
2
2
3
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
Asterionellopsis glacialis
1
1
2
2
3
3
1
2
2
2
3
1
2
1
2
1
3
3
2
1
Aulacodiscus(cf) argus
1
1
2
2
2
2
3
2
2
2
1
2
 
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
Bacillaria paxillifer
1
2
3
2
3
2
3
 
1
2
2
2
1
3
2
2
1
Bacteriastrum species
2
2
2
2
1
2
2
2
1
2
1
1
2
Bellerochea horologicalis
4
4
3
4
3
3
3
3
1
2
Bellerochea malleus
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
2
2
1
2
2
1
1
1
 
1
Biddulphia(cf) biddulphiana
1
Biddulphia alternans
Brockmanniella(cf) brockmannii
1
1
1
Campylodiscus(cf) echeneis
1
Cerataulina (cf)  pelagica
2
2
2
3
2
3
3
2
1
2
2
3
4
3
3
 
Chaetoceros armatus
0
0
0
0
2
1
0
1
0
0
1
0
0
0
0
1
1
0
1
2
2
1
1
1
1
1
2
2
0
0
Chaetoceros (cf) costatus
1
 
Chaetoceros curvisetus
2
2
2
2
2
3
1
1
1
1
Chaetoceros(cf) decipiens
1
1
1
Chaetoceros(cf) densus
2
1
2
Chaetoceros diadema
1
1
1
Chaetoceros didymus
1
1
1
2
2
Chaetoceros eibenii
1
2
2
1
1
2
1
2
Chaetoceros socialis
1
3
3
1
1
2
Chaetoceros(cf) lauderi
1
Coscinodiscus(cf) concinnus
2
1
1
1
2
1
2
2
Coscinodiscus granii
2
1
1
2
3
Coscinodiscus(cf) pavillardii
Coscinodiscus(cf) wailessii
Cymatosira(cf) belgica
1
1
1
Cylindrotheca(cf) closterium
1
1
1
1
1
1
Detonula (cf) pumila
1
Ditylum brightwellii
1
2
1
2
4
2
2
1
2
2
2
2
1
1
2
1
2
2
3
Eucampia zodiacus
1
1
3
2
2
3
3
Guinardia delicatula
1
1
2
2
1
1
2
2
2
1
2
 
Guinardia striata
1
1
2
1
1
2
Guinardia flaccida
1
1
3
1
1
1
1
1
2
1
2
2
Helicotheca tamesis
1
2
2
3
3
2
1
1
 
1
2
2
2
1
Isthmia species
Lauderia annulata
1
2
3
1
2
2
1
1
2
3
2
Leptocylindrus(cf) danicus
2
1
1
2
2
1
3
Lithodesmium undulatum
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
3
2
3
3
2
2
2
1
Melosira(cf) moniliformis
1
1
Meuniera membranacea
1
Neocalyptrella robusta
2
2
3
2
2
1
Odontella (cf) aurita
 
 
Odontella aurita var. minima
1
1
1
2
Odontella (cf) longicruris
3
3
1
3
3
Odontella regia/ mobiliensis
2
2
2
2
1
1
1
2
2
1
2
1
2
2
1
1
2
2
2
2
2
2
2
1
2
2
1
2
1
2
Odontella rhombus
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
2
2
1
2
2
3
3
2
2
2
2
Odontella sinensis
3
3
3
2
2
3
2
3
3
2
2
2
2
2
0
2
3
3
3
3
4
3
2
3
3
3
3
3
3
Paralia sulcata
1
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
2
1
1
2
Plagiogrammopsis vanheurckii
1
1
1
1
1
1
Pleurosigma/ Gyrosigma
1
1
1
1
1
1
1
1
1
3
2
1
1
2
1
1
1
1
2
1
1
Proboscia
2
2
2
3
2
3
Pseudo-nitzschia
2
1
3
4
3
2
1
2
3
2
3
2
2
2
3
3
3
3
Rhaphoneis amphiceros
2
2
2
2
2
2
1
2
2
1
2
1
2
2
2
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Rhizosolenia(cf) hebetata
3
2
2
2
2
1
2
2
3
3
2
2
2
2
3
Rhizosolenia (cf) setigera
1
1
2
1
2
2
2
1
1
3
3
Rhizosolenia (cf) imbricata
2
2
1
1
1
1
2
2
3
2
3
4
1
1
3
3
3
2
2
1
1
2
3
2
2
3
Skeletonema(cf)
2
1
1
1
2
2
2
1
Stephanopyxis(cf) turris
1
1
1
2
2
3
2
Thalassionema(cf)  nitzschioides
1
1
1
1
2
1
2
3
1
1
1
1
1
Thalassiosira (cf) nordenskioeldii
2
Thalassiosira (cf) punctigera
1
Thalassiosira(cf) rotula
2
1
2
1
Triceratium favus
2
2
2
2
2
1
2
2
2
1
2
2
2
2
2
1
1
2
2
2
1
1
2
2
2
2
1
2
2
2
 
  DINOFLAGELLATEN/ DINO'S
09
10
17
26
10
17
15
11
17
03
12
17
21
12
17
13
01
18
30
01
18
17
02
18
06
03
18
24
03
18
14
04
18
04
05
18
20
05
18
15
06
18
05
07
18
24
07
18
12
08
18
03
09
18
20
09
18
13
10
18
04
11
18
23
11
18
14
12
18
07
01
19
18
02
19
19
03
19
09
04
19
07
05
19
01
06
19
25
06
19
Ceratium fusus
1
1
2
Ceratium horridum
3
1
Ceratium species
Protoperidinium
1
Prorocentrum (cf) micans
1
Zeevonk / Noctiluca scintillans
0
1
1
1
1
1
1
0
2
2
3
2
2
3
4
2
2
1
1
1
1
1
1
1
2
0
1
2
3
3
  
  HAPTOPHYTA
Phaeocystis (schuimalg)
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
4
4
1
0
0
2
0
1
1
2
1
1
0
0
0
2
3
4
1
0
  
  SILICOFLAGELLATEN
Dictyocha
 
1
(cf)= confer, conferentie d.w.z. men
  is niet zeker, er moet over
  gediscussieerd worden.
  
  1= enkele/ rare
  2= regelmatig/ present
  3= algemeen/ common
  4= massaal/ abundant
 ZOÖPLANKTON
  
 GROEPEN / TAXA
 SOORT / SPECIES
04
11
18
23
11
18
14
12
18
07
01
19
18
02
19
19
03
19
09
04
19
07
05
19
01
06
19
25
06
19
 TRILHAARDIERTJES
Tintinnids / Tintinnida
Onbekend / Unknown
2X
 
9X
 
2X
2X
1X
Zuiginfusorieën / Suctoria
Acineta species
1X
 
Thecacineta (cf) calix
8X
Klokdiertjes / Peritrichia
Vorticella
1X
 
GAATJESDRAGERS / FORAMINIFERA
Varia Onbekend / Unknown
<10
<10
>10
<10
<10
<10
SPONZEN / PORIFERA
Spicules
  X
X
X
NETELDIEREN / CNIDARIA
Bloemdieren / Anthozoa
Onbekend / Unknown: Planula larve
9X
6X
Viltkokeranemoon / Cerianthus (cf) lloydii:
Antipathula larvae
1X
1X
Schijfkwallen / Scyphozoa
Chrysaora hysoscella (7 mm.)
1X
Rhizostoma pulmo (10 mm.)
1x
Hydroïdpoliepen / Hydrozoa
Rathkea octopunctata: kwal / medusae
3X
1X
Bache's knotsklokje / Nemopsis bachei
2X
1X
Eucheilota maculata: kwal / medusae
3X
Eutonina indicans: kwal / medusae
Margelopsis haeckelii: kwal / medusae
4X
13X
92X
6X
Margelopsis haeckelii: pelagische poliep
7X
2X
1X
9X
42X
62X
3X
2X
Zeedraad / Obelia: kwal / medusae
1X
1X
Ectopleura dumortieri: kwal / medusae
Kleine klokpoliep/ Clytia hemisphaer.: kwal
Ribkwallen / Ctenophora
Zeedruif / Pleurobrachia pileus
 
1X
1X
Meloenkwal / Beroe gracilis
19X
2X
1X
Amerikaanse ribkwal / Mnemiopsis leidyi
6X
3X
 
 
Onbekend / Unknown
1X
1X
PLATWORMEN / PLATHYHELMINTHES
Onbekend / Unknown
1X
1X
3X
1X
Kuhnia(cf) scombri: ei / egg
2X
2X
SNOERWORMEN / NEMERTEA
RONDWORMEN / ANNELIDA
Polydora: larve
60X
35X
6X
6X
>99
4X
9X
10X
13x
Sabellaria (cf) larve
8X
7X
Schelpkokerworm / Lanice conchil.: larve
3X
3X
1X
>99
13X
9X
Magelona larve / larvae
1X
Malacoceros(cf) ei / egg
 
2X
Myrianida
Onbekend/ Unknown
6X
1X
Owenia fusiformis larve / larvae
1X
Harmothoe species
2X
1X
3X
SCHELPDIEREN / MOLLUSCA
Slakken / Gastropoda
Onbekend / Unknown: Veliger larve
2X
3X
Onbekend / Unknown: Post-larvae
Onbekend / Unknown: Ei / Egg
1X
2-Kleppigen / Bivalvia
Onbekend / Unknown: Veliger larve
25X
23X
>50
Onbekend / Unknown: Post-larvae
  1X
1X
2X
1X
KREEFTACHTIGEN / CRUSTACEA
Spinachtigen / Arachnida
Mijt / Mite
1X
1X
Kieuwpootkreeftjes / Branchiopoda
Roeipootkreeftjes / Copepoda
Varia Onbekend / Unknown
 ***
 **
 *
 ***
 *
*
*
 ***
  0
 **
Rankpotigen / Cirripedia
Zeepok / Balanidae: Naupliuslarve
*
*
*
 *
 *
 *
 *
 *
Zeepok / Balanidae: Cyprislarve
7X
9X
7X
1X
37X
22X
13X
7X
9X
Tienpotigen / Decapoda
Krab / Crab: Megalope-larve
1X
Krab / Crab: Zoea-larve
Helmkrab/Corystes (cf) cassivelaunus:zoea
Gewone garnaal / Crangon crangon
Strandkrab / Carcinus maenas juveniel
Kommadiertjes / Cumacea
1X
1X
Mosselkreeftjes / Ostracoda
1X
1X
1X
1X
Krill / Euphausiacea
Vlokreeften / Amphipoda
Gammaridae
1X
1X
1X
Spookkreeftje / Caprellidae
Pissebedden / Isopoda
Aasgarnalen / Mysida
Onbekend / Unknown
RADERDIERTJES / ROTIFERA
HOEFIJZERWORMEN / PHORONIDA
Actinotrocha-larve
5X
MOSDIERTJES / BRYOZOA
Cyphonaut
12X
33X
28X
25X
>99
1X
6X
2X
>50
12X
PIJLWORMEN / CHAETOGNATA
2X
STEKELHUIDIGEN / ECHINODERMATA
Onbekend / Unknown: Pluteus larve
8X
38X
>50
Onbekend / Unknown: larve
5X
Zeesterren / Asteroida
Gewone(cf) zeester / Asterias(cf) rubens:
Gastrula larve
Gewone(cf) zeester / Asterias rubens:
bipinnaria larve / larvae
4X
8X
Gewone(cf) zeester / Asterias(cf) rubens:
brachiolaria larve / larvae
3X
Slangsterren / Ophiuroida
Brokkelster(cf) / Ophiotrix(cf) fragilis
Zeeëgels / Echinoida
Zeekomkommers / Holothuroida
MANTELDIEREN / TUNICATA
Zakpijpen / Ascidiacea
Salpen / Thaliacea
Mantelvisjes / Apendicularia
Oikopleura
2X
6X
4X
3X
LANCETVISJES / ACRANIA
 
VISSEN / PISCES
Onbekend / Unknown: ei / egg
Copepoden: *  = enkele/ some
                     ** = medium
                    *** = veel / many
Tellingen < en > zijn schattingen.
Countings < and > are rudimentary.
 
Soort onbekend: veel planktonsoorten
zijn zeer moeilijk van elkaar te onder-
scheiden en zijn specialistenwerk.
De tijd vliegt. Alweer is de jaarlijkse uitstap gepland met de Belgische Strandwerkgroep naar de jachthaven van Zeebrugge.
Gids Manu Dumoulin wijdt ons in. Met fingerspitzengefühl neemt hij de steurgarnalen vast om te zien met welke soort hij te maken heeft.
 
We vissen een jonge paling op. Een zeldzaamheid heden ten dage. In de beginjaren zestig van de vorige eeuw wemelde het ervan in de Ijzer en in de Noordede, een kleine waterloop bij Oostende. Enfin dat dacht ik als jonge snaak maar vissers zeiden toen al dat er in hun jeugd veel meer voorkwamen..
 
De levensloop van de Europese palingen is een mysterieus en boeiend verhaal. In het najaar verlaten palingen de Noord-Europese wateren en zwemmen 6000 km naar de Sargassozee. Daar sterven ze na gepaard te hebben. De doorschijnende wilgenbladlarven zwemmen terug naar Europa met behulp van de Golfstroom. Hun doorschijnendheid komt goed van pas want ze zwemmen in de bovenste lagen van de Oceaan waar veel licht is. Ze voeden zich met resten van planten en dieren, de zogenaamde mariene sneeuw. Over hun tocht doen ze een kleine 2 jaar. Aan de kusten gekomen veranderen ze tot glasalen en tenslotte tot palingen. Sommigen zwemmen de rivieren op en andere blijven langs de kusten om op te groeien. Om na te gaan welke weg de volwassen palingen precies volgen is recent een programma opgestart waarbij men palingen van zendertjes voorziet.
 
Dat de palingen zo ver zwemmen zou te maken hebben met de verschuiving van de continenten
met de verbreding van de Atlantische Oceaan tot gevolg. Verschuiving die even snel ging en nog steeds gaat als de groei van onze nagels. De paaiplaats kwam zo elk jaar een paar centimeter verder te liggen.       
 
31:03:19_plancton Algeciras_Spanje_tentakel kwal en zeevonk
31:03:19_plancton Algeciras_Spanje_tentakel kwal en zeevonk
31:03:19_plancton Algeciras_Spanje_tentakel kwal en zeevonk
02:04:19_plancton Tarifa_Spanje_diatomee Chaetoceros armatus
20:05:19_plancton Cedeira_ Portugal_trilhaardiertjes
20:05:19_plancton Cedeira_Portugal_trilhaardiertjes
25:04:19_plancton Olhao_Portugal_kieuwpootkreeft_Evadne species
Onlangs kreeg ik planktonvisser Herman Walvis op bezoek. Hij bracht zijn foto's mee van zijn planktonvangsten tijdens een reis naar het Zuiden. Ik kies er enkele uit. We starten in de Middellandse zee en gaan over in de Atlantische Oceaan.
 
Als je door de microscoop kijkt word je dikwijls op het verkeerde been gezet. Wat op het eerste zicht een bizar wezen lijkt te zijn met een agressieve kop en een reuzenoog blijkt bij nader toezien een poot van een kreeftachtige met een luchtbel...
31:03:19_plancton Algeciras_Spanje_Obelia
Bij onderstaand krinkelend waterding dacht ik aan een of andere rare worm toen ik deze voor de eerste keer tegenkwam. Daar wormen dikwijls ogen hebben heb ik gekeken of ik er geen kon ontwaren. Ik vond niets en opeens drong het tot me door dat het een afgescheurde tentakel van een hydromeduse moest zijn. Die tentakels blijven blijkbaar nog een tijd leven als ze van het kwallenlichaam afgescheiden geraken.
Als je er een kwalletje zoals Obelia naast ziet wordt het meteen duidelijk.
Ook zeevonken kunnen rare vormen aannemen.
En daar hebben we de surfdiatomee die ook aan de Belgische kust voorkomt en we
bij eb op het natte strand zien liggen. Toeval of niet maar Herman haalde die boven op het strand van Tarifa, gekend bij windsurfers.
In de Noordzee zouden kieuwpootkreeftjes in groten getale voorkomen maar ik heb er nooit één opgevist. Deze kreeftjes vormen een heel aparte groep binnen de kreeftachtigen. De meeste leven in zoet water. Gekend zijn ze daar onder de naam watervlooien. Opvallend is het grote oog, deze keer geen luchtbel.
05:06:19_plancton Saint Denis_Frankrijk_larve zakpijp
05:06:19_plancton Saint Denis_Frankrijk_larve zakpijp
25:06:19_strand Oostende
Wat gebeurt hier? Is de hydromesuse de kolonie van trilhaardiertjes aan het inslikken of heeft de kolonie zich vastgehecht op het kwalletje? Gedragingen zijn niet altijd duidelijk en men moet oppassen om niet te snel bepaalde conclusies te trekken.
Sommige diatomeeënsoorten hechten zich vast met een soort slijm. De diatomee Licmophora trof ik al meermaals aan op het strand of op de golfbrekers maar nooit met zo'n mooie lange stelen.
Bij onderstaande foto's heb ik me lang afgevraagd wat deze konden voorstellen. De staart doet wel denken aan Mantelvisjes waarvan ik ook deze keer in Oostende enkele exemplaren opvis, maar het voorste deel?
 
Tenslotte blijkt het een larve van een zakpijp te zijn. De 2 zwarte punten bovenaan op de eerste foto zijn een oog en een evenwichtsorgaan en het rastervormig patroon rechts eronder kieuwen. De "trompetjes" zijn hechtpapillen waarmee de larve zich na enkele minuten, uren of dagen zwerven in het plankton op een ondergrond zal vasthechten. Eens vastgehecht worden oog, evenwichtsorgaan en staart geabsorbeerd. De volwassen zakpijp zal primitiever zijn dan de larve en er helemaal anders uitzien.
 
Aan de vorm van de hechtpapillen te zien zou deze larve van een Grijze korstzakpijp(Diplosoma listerianum) of een verwant ervan kunnen zijn.
 
Tekening door Job Baster (1956)_zakpijp
DSCN7656_15:06:19_jachthaven Zeebrugge_zakpijpen
intrek glasaal in de Noordzeeregio
Ik zoek wat verder op internet en wat ik vind is schokkend. Het aantal glasaaltjes dat onze kusten bereikt is nog maar 2% van het aantal in de jaren zestig toen Visscher Dan nog jong en mooi was.
Oorzaken zijn veelvuldig: stuwen en sluizen die hen tegenhouden, slechte waterkwaliteit, overbevissing, ziektes enz...
Pas onder water komen zakpijpen echt tot leven en tot hun recht.
Dan is bij sommigen te zien dat ze een in- en uitstroomopening hebben waarlangs ze water filteren en vaag op een doedelzak gelijken.
 
"Het woord 'zakpijp' is in ons land in onbruik geraakt. Binnen ons taalgebied wordt het vanouds gebruikt voor het muziekinstrument dat de doedelzak wordt genoemd...Afbeeldingen van dit instrument kunnen we o.a. aantreffen op het werk van Dürer, Bosch en Breugel de Oude...Het is dan ook de gelijkenis met dit instrument dat de Zeeuw dr. Jon Baster (1709-1775) deed besluiten de hem tot dan onbekende dieren zakpijpen te noemen."
 
Tekst en onderstaande tekening uit "De Nederlandse zakpijpen en mantelvisjes." door D.A.G. Buizer
 
Zakpijpen zijn filteraars. Zo krijgen ze allerhande stoffen binnen. Vandaar dat ze worden onderzocht om de gezondheid van het water na te gaan.
Bovendien kunnen ze helpen bij de bestrijding van kanker, virussen, bacteriën en schimmels...
 
Hoe mooi en divers zakpijpen zijn kan je zien op de "the Dutch Ascidians homepage".
Zo kom ik terug naar de jachthaven van Zeebrugge want daar toonde Manu Dumoulin ons enkele volwassen zakpijpen die op een kabel zaten.
De oranje zakpijp in het midden, de Gewone slingerzakpijp, is eigenlijk een kolonie van diertjes. Links en rechtsboven ervan zitten knotszakpijpen waarvan de rechtse is overgroeid door Grijze korstzakpijpen. De gele korst onderaan zou volgens hem een spons zijn. Bovenop de slingerzakpijp vogelkopmosdiertjes en links onderaan een mossel. Dit alles toont aan hoe ingewikkeld het kluwen in zee is en hoe alles samenhangt.
Jheronimus Bosch_detail Hooiwagendrieluik_museum Prado
Tekst en foto's: Visscher Dan. Foto's plankton: Herman Walvis.
13:03:19_plancton Sète_Frankrijk
13:03:19_plancton Sète_Frankrijk_diatomee Licmophora
04:06:19_plancton St.Denis_Frankrijk_diatomee Licmophora
 Plankton in the surf