FYTOPLANKTON
 DePa
  
 
  DIATOMEEËN / KIEZELWIEREN
18
01
17
31
01
17
06
02
17
18
02
17
01
03
17
15
03
17
27
03
17
08
04
17
20
04
17
05
05
17
20
05
17
29
05
17
14
06
17
27
06
17
10
07
17
20
07
17
02
08
17
16
08
17
16
08
17
29
08
17
17
09
17
09
10
17
26
10
17
151117
03
12
17
21
12
17
Actinoptychus senarius
2
1
1
2
2
1
1
1
2
2
2
2
1
2
1
Actinoptychus splendens
2
2
2
2
2
 2
1
1
1
2
2
2
3
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
2
3
Asterionellopsis glacialis
1
2
2
2
2
2
1
1
Aulacodiscus(cf) argus
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
2
2
1
2
2
1
1
2
1
1
2
2
2
Bacillaria paxillifer
2
2
3
3
2
  
1
2
Bacteriastrum hyalinum
1
1
1
1
2
2
3
2
2
2
2
Bellerochea malleus
1
1
1
1
 1
1
1
2
1
3
3
3
2
2
2
1
1
Biddulphia alternans
1
Brockmaniella(cf) brockmannii
1
1
Campylodiscus(cf) echeneis
1
Cerataulina(cf)  pelagica
1
2
2
2
2
2
Chaetoceros armatus
0
0
0
0
0
0
1
0
2
1
0
0
0
0
1
0
0
1
0
1
1
0
0
0
0
2
Chaetoceros curvisetus
1
2
2
1
2
3
2
2
2
Chaetoceros(cf) decipiens
1
Chaetoceros(cf) densus
1
2
2
2
1
2
Chaetoceros diadema
2
Chaetoceros didymus
2
2
1
Chaetoceros eibenii
1
2
2
3
2
2
1
2
Chaetoceros socialis
1
1
2
3
3
2
Chaetoceros(cf) lauderi
1
1
Coscinodiscus(cf) concinnus
2
Coscinodiscus granii
1
2
1
3
1
1
Coscinodiscus(cf) pavillardii
2
Cymatosira(cf) belgica
1
1
1
Cylindrotheca(cf) closterium
1
Ditylum brightwellii
1
1
1
2
3
3
3
1
1
1
Eucampia zodiacus
1
1
1
1
2
2
1
2
2
1
Guinardia delicatula
1
2
3
3
3
2
2
1
2
3
2
3
3
1
Guinardia striata
1
1
1
1
2
2
2
1
2
1
Guinardia flaccida
2
2
3
2
2
2
Helicotheca tamesis
 
1
2
3
2
3
2
Isthmia species
1
Lauderia annulata
1
2
3
2
3
2
2
1
1
2
Leptocylindrus(cf) danicus
3
Lithodesmium undulatum
2
1
1
1
2
1
1
1
1
2
1
1
1
2
1
1
1
Melosira(cf) moniliformis
1
Meuniera membranacea
1
Neocalyptrella robusta
1
1
1
2
Odontella (cf) aurita
1
1
  
Odontella aurita var. minima
1
1
1
1
3
2
2
1
Odontella regia/ mobiliensis
2
3
1
2
2
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
Odontella rhombus
2
1
2
2
1
2
1
1
2
2
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
Odontella sinensis
3
3
2
3
2
1
3
3
3
3
3
3
2
2
3
3
4
3
4
3
3
3
3
3
2
2
Paralia sulcata
2
1
2
1
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
2
Plagiogrammopsis vanheurckii
1
Pleurosigma/ Gyrosigma
1
1
1
1
1
1
1
Pseudo-nitzschia
1
3
4
0
2
4
3
3
3
1
2
2
1
Rhaphoneis amphiceros
2
3
2
3
2
2
3
2
2
3
2
1
2
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
Rhizosolenia(cf) hebetata
1
1
1
2
2
Rhizosolenia setigera
1
2
2
2
3
2
3
2
3
1
1
1
1
2
1
Rhizosolenia (cf) imbricata
 
1
1
2
4
4
2
0
3
3
2
3
2
2
1
3
1
3
2
2
1
1
Skeletonema(cf)
1
Stephanopyxis(cf) turris
2
1
1
Thalassionema(cf)  nitzschioides
1
1
2
1
1
1
1
Thalassiosira(cf) rotula
1
2
1
2
2
1
1
1
1
1
Triceratium favus
2
1
2
2
2
1
2
1
1
1
1
1
2
1
1
2
  
1
2
2
2
2
2
2
 
  DINOFLAGELLATEN/ DINO'S
18
01
17
31
01
17
06
02
17
18
02
17
01
03
17
15
03
17
27
03
17
080417
20
04
17
05
05
17
20
05
17
29
05
17
14
06
17
27
06
17
10
07
17
20
0717
02
08
17
16
08
17
16
08
17
29
08
17
17
09
17
09
10
17
26
10
17
15
11
17
03
12
17
21
12
17
Ceratium fusus
1
1
Ceratium species
1
Zeevonk / Noctiluca scintillans
1
1
1
2
2
2
3
4
4
3
3
3
1
2
1
1
1
1
0
1
1
1
1
  
  HAPTOPHYTA
Phaeocystis
0
0
0
0
1
2
3
4
4
4
0
0
0
1
0
2
1
1
1
1
1
1
0
0
0
0
  
  SILICOFLAGELLATEN
Dictyocha
 
 
1
(cf)= confer, conferentie d.w.z. men
  is niet zeker, er moet over
  gediscussieerd worden.
  
  1= enkele/ rare
  2= regelmatig/ present
  3= algemeen/ common
  4= massaal/ abundant
                                    Vangst: 21/12/17    Uur: 13:45
 
Plaats:  Oostende-Mariakerke               Wind: W.                 Beaufort: 1         Golven: 25 cm
 
HW : 15:01          t° strandwater: 6°       t° lucht: 10°             mistig               UV 1
Zeer nat en een van de somberste sinds de metingen is deze decembermaand totnogtoe.
 
In de vloedlijn word ik getroffen door een dode Jan van Gent, gespikkeld en dus nog piepjong.
Zoals zeekoeten zitten ook deze vogels altijd op zee behalve tijdens de broedperiode. Typisch is hun manier om vissen te vangen. Als ze een prooi hebben gezien laten ze zich van een 30 meter hoog recht naar beneden vallen als een raket, klieven enkele meters door het water en zwemmen direct naar de oppervlakte met of zonder beloning. Hun lichaam is perfect aan hun voedingswijze aangepast. Ze hebben geen uitwendige neusgaten en onderhuidse luchtzakken in gezicht en borst vangen de schok op.
In tegenstelling tot zeekoeten volgen Jan van Genten zeeschepen.
21:12:17_strand oostende
21:12:17_strandwater en plankton oostende
05:12:17_strand oostende_Jan van Gent
11:12:17_strand oostende_sneeuw aan zee.
Diatoms Circle 50 forms by Klaus Kemp. Diameter cirkel = 0,6 mm.
Behuizing door Ronny Ramoudt (pennaat) en Cathy Pire (centricaat).
Diatomee Paralia sulcata. Foto door University of Tasmania.
Het wordt zo stilaan duidelijk dat diatomeeën of kiezelwieren het ganse jaar door voorkomen in het plankton van Oostende, sommige soorten af en toe, andere regelmatig, sommige massaal, andere met slechts enkele exemplaren.
 
Van deze ééncellige wieren bestaan tienduizenden soorten. Ze komen voor in zoete, brakke en zoute vochtige en waterige milieus: in zeeën, rivieren, meren, in vochtige bodems, tussen mossen en vogelveren...  Ze worden herkend aan hun schaal die bij elke soort anders is. Zie vangst van 15/03/17.
 
Deze schalen zijn gemaakt van kiezel of silica. Silica is na zuurstof de meest voorkomende stof op aarde maar het is meestal niet in grote hoeveelheden beschikbaar voor organismen daar het gebonden is in relatief onoplosbare vorm aan rotsen en onderwaterafzettingen. Zo kan het gebeuren dat diatomeeën de opgeloste silica uit het zeewater tijdelijk uitputten als ze zich snel en massaal vermenigvuldigen en op die manier kunnen hun aantallen daarna plots spectaculair verminderen.
 
De diatomeeën bewerken de silica tot een natuurlijk glas. De schalen hebben een ingenieuze bouw met gaatjes, buisjes, stekels, gleuven, kamertjes enzovoort... Deze structuren maken ze lichter en sterker, zorgen voor de verbinding met de buitenwereld en voor verdediging, bij kettingvormende diatomeeën om zich aan elkaar vast te hechten en bij sommige soorten om zich voort te bewegen.
 
Op sommige plaatsen op aarde hebben de harde schalen dikke lagen gevormd: diatomiet. Dit wordt onder andere gebruikt in filters, verven, isolatiemateriaal, kattenbakvulling, dynamiet en als schuurmiddel in tandpasta. Door hun extreem verfijnde bouw zijn geïsoleerde schaaltjes in de nanotechnologie met de dag belangrijker aan het worden onder meer voor toepassingen in de geneeskunde en de electronica.
 
Bewonder hieronder enkele tekeningen gemaakt door professor Alphonse Meunier van plankton van de Zuidelijke Noordzee rond de jaren 1915.
Voor meer over A. Meunier zie   http://www.vliz.be/wetenschatten/
 
Met behulp van een snorhaar van een kat op een voetje gemonteerd en een microscoop tovert Klaus Kemp zijn diatomeeënpreparaten tevoorschijn. Om alle organische resten te verwijderen en zuivere schalen te bekomen behandelt hij ze eerst met bijtende zuren.
 
"De eerste keer dat ik een diatomee zag, was ik 16 jaren oud. Het was liefde op het eerste gezicht. Ik kon er niet over dat de natuur zo iets moois kon maken." Zo vertelt hij.
 
Door een gewone microscoop zijn de details van de schalen echter niet goed zichtbaaar. Daarvoor heeft men een electronenmicroscoop nodig.
 
 
Uit Meunier, A.: Microplankton de la mer Flamande (1915).. Bron: VLIZ.
In de afdeling "Keramiek" van de Kunstacademie Aan Zee van Oostende kwam het onderwerp behuizing aan bod. Leerlingen Ronny Ramoudt en Cathy Pire kozen ervoor om zich te laten inspireren door de glazen huisjes van diatomeeën. Ronny nam een Pennaat, een langwerpig
kiezelwier als voorbeeld, Cathy een rond, een Centricaat.
Diatomeeën zijn ééncellige wieren, plantjes dus. Als ze leven is dat goed te zien aan hun bladgroenkorrels.
Deze zijn echter niet groen maar bruingeelgroen gekleurd daar hun groene chlorofyl gemaskeerd is door hun geelrode carotenoïde korrels. Sommige soorten hebben veel kleine korrels, andere slechts 1, 2 of 4 grote. Bij sommige zijn de korrels rond, bij andere plaatvormig of gelobd.
 
Met hun bladgroenkorrels capteren ze de energie van de zon en zetten ze water, CO2 en opgeloste stoffen zoals fosfor en stikstof om in chemische energie die zorgt voor hun groei, voortplanting en andere levensprocessen.
Hierbij komt zuurstof vrij.
Tegelijkertijd halen diatomeeën het broeikasgas CO2 uit de atmosfeer en vormen ze een groot deel van het basisvoedsel in zeeën, rivieren, meren en vochtige bodems.
  
Vroeger werd dit compleet over het hoofd gezien en sprak men alleen over landplanten maar nu denkt men dat fytoplankton 50 % van de zuurstof in de atmosfeer produceert en diatomeeën zouden daarvan 25% voor hun rekening nemen. Precies kan men het niet inschatten want oceanen zijn immens en elk jaar en elk seizoen is anders.
 
"Eén op de twee ademhalingen heeft de mens te danken aan het fytoplankton", zo wordt nu gezegd.
 
Daar ze licht nodig hebben leven diatomeeën in zee alleen in de bovenste waterlagen of op ondiepe bodems. Tijdens donkere en korte winterdagen zoals nu gaan ze weinig  groeien of zich vermenigvuldigen.
 
Vergrotingen als ze gekend zijn staan bij de foto's vermeld. Bij 100X bedraagt de breedte van het beeld 1,4 mm. Bij 200X 0,7 mm., bij 400X 0,35 mm. en bij 600X 0,25 mm.
 
Als er strand Oostende bijstaat wil dat zeggen dat de diatomeeën zijn aangetroffen in de getijdenzone tussen de zandkorrels of op een strandhoofd dikwijls tussen wieren.
 
 
 
13/08/15_plankton oostende_Lauderia annulata
13:06:16_strand oostende_Hantzschia_400x
16:07:16_golfbreker oostende_Melosira_400x
16:07:16_golfbreker oostende_Rhabdonema_400x
20:07:16_golfbreker oostende_Odontella_200x
14/09/16_plankton oostende_Stephanopyxis_400x
14/09/16_plankton oostende_Chaetoceros didymus_400x
19/09/16_plankton oostende_diatomee _400x
13/10/16_plankton oostende_Guinardia flaccida_400x
13/10/16_plankton oostende_Eucampia zodiacus_400x
18:02:17_plankton oostende_Odontella sinensis_200x
01:11:16_strand oostende_diatomee
15:03:17_plankton oostende_Gyrosigma (cf.)
13/08/15_plankton oostende_Chaetoceros (cf) eibenii
25/10/16_plankton oostende_Ditylum brightwellii en Rhizosolenia setigera
08/10/16_plankton oostende_Bacteriastrum hyalinum_200x
01/11/16_plankton oostende_Proboscia truncata_400x
18:02:17_plankton oostende_Odontella (cf.) regia_400x
11/04/17_plankton oostende_Ditylum brightwellii_400x
plankton oostende_Coscinodiscus (cf) 600x
plankton Oostende_Coscinodiscus (cf) 600x
 ZOÖPLANKTON
  
 De
Panne
 GROEPEN / TAXA
 SOORT / SPECIES
02
08
17
16
08
17
16
08
17
29
08
17
17
09
17
09
10
17
26
10
17
15
11
17
03
12
17
21
12
17
 TRILHAARDIERTJES
Tintinnids / Tintinnida
Onbekend / Unknown
>99
2X
Zuiginfusorieën / Suctoria
Klokdiertjes / Peritrichia
Vorticella
GAATJESDRAGERS / FORAMINIFERA
Varia Onbekend / Unknown
<10
<10
 
<10
<10
>10
>10
>10
>10
SPONZEN / PORIFERA
Spicules
X
X
X
NETELDIEREN / CNIDARIA
Bloemdieren / Anthozoa
Onbekend / Unknown: Planula larve
1X
Schijfkwallen / Scyphozoa
Hydroïdpoliepen / Hydrozoa
Rathkea octopunctata: kwal / medusae
Bache's knotsklokje / Nemopsis bachei
Eucheilota maculata: kwal / medusae
 4X(cf)
1X
Eutonina indicans: kwal / medusae
Margelopsis haeckelii: kwal / medusae
 
Margelopsis haeckelii: pelagische poliep
1X
Zeedraad / Obelia: kwal / medusae
12X
21X
32X
6X
Ectopleura dumortieri: kwal / medusae
1X
3X
1X
1X
Ribkwallen / Ctenophora
Zeedruif / Pleurobrachia pileus
6X
4X
1X
3X
Meloenkwal / Beroe
PLATWORMEN / PLATHYHELMINTHES
Onbekend / Unknown
2X
3X
1X
1X
5X
Kuhnia(cf) scombri: ei / egg
1X
1X
SNOERWORMEN / NEMERTEA
RONDWORMEN / ANNELIDA
Polydora: larve
16X
10X
4X
28X
9X
4X
8X
Schelpkokerworm/Lanice conchil.: larve
12X
3X
12X
1X
1X
1X
1X
Magelona larve / larvae
Malacoceros(cf) ei / egg
1X
2X
 
Myrianida
Onbekend/ Unknown
4X
6X
3X
2X
SCHELPDIEREN / MOLLUSCA
Slakken / Gastropoda
Onbekend / Unknown: Veliger larve
4X
2X
1X
Onbekend / Unknown: Post-larvae
1X
2-Kleppigen / Bivalvia
Onbekend / Unknown: Veliger larve
3X
2X
1X
1X
2X
Onbekend / Unknown: Post-larvae
15X
14X
1X
KREEFTACHTIGEN / CRUSTACEA
Spinachtigen / Arachnida
Mijt / Mite
1X
1X
Kieuwpootkreeftjes / Branchiopoda
Roeipootkreeftjes / Copepoda
Varia Onbekend / Unknown
 ***
 ***
***
***
 ***
 *
**
 **
**
**
Rankpotigen / Cirripedia
Zeepok / Balanidae: Naupliuslarve
***
 *
 **
 **
 *
*
  *
 *
 *
 *
Zeepok / Balanidae: Cyprislarve
7X
6X
20X
37X
1X
3x
6X
7X
Tienpotigen / Decapoda
Krab / Crab: Megalope-larve
1X
1X
Krab / Crab: Zoea-larve
1X
1X
Kommadiertjes / Cumacea
1X
Mosselkreeftjes / Ostracoda
1X
Krill / Euphausiacea
Vlokreeften / Amphipoda
Gammaridae
2X
2X
3X
1X
2X
Spookkreeftje / Caprellidae
Pissebedden / Isopoda
Aasgarnalen / Mysida
Onbekend / Unknown
2X
1X
2X
RADERDIERTJES / ROTIFERA
HOEFIJZERWORMEN / PHORONIDA
Actinotrocha-larve
1X
MOSDIERTJES / BRYOZOA
Cyphonaut
18X
1X
22X
7X
57X
17X
>99
>99
PIJLWORMEN / CHAETOGNATA
4X
3X
STEKELHUIDIGEN / ECHINODERMATA
Onbekend / Unknown: Pluteus larve
Zeesterren / Asteroida
Gewone(cf) zeester / Asterias(cf) rubens:
Gastrula larve
Gewone(cf) zeester / Asterias rubens:
bipinnaria larve / larvae
Gewone(cf) zeester / Asterias(cf) rubens:
brachiolaria larve / larvae
Slangsterren / Ophiuroida
Brokkelster(cf) / Ophiotrix(cf) fragilis
3X
Zeeëgels / Echinoida
Zeekomkommers / Holothuroida
MANTELDIEREN / TUNICATA
Zakpijpen / Ascidiacea
Salpen / Thaliacea
Mantelvisjes / Apendicularia
Oikopleura
11X
2X
1X
LANCETVISJES / ACRANIA
 
VISSEN / PISCES
Onbekend / Unknown: ei / egg
Copepoden: *  = enkele/ some
                     ** = medium
                    *** = veel / many
Tellingen < en > zijn schattingen.
Countings < and > are rudimentary.
 
Soort onbekend: veel planktonsoorten
zijn zeer moeilijk van elkaar te onder-
scheiden en zijn specialistenwerk.
Tekst en foto's: Visscher Dan
 Plankton in the surf