Op 26 november op de dag van de wetenschap, ga ik op bezoek bij het Vlaams instituut van de zee, het Vliz.
Geboeid luister ik naar Emmanuel Van Acker en Maarten De Rijcke die een onderzoek zijn gestart naar aërosolen. Aêrosolen zijn vaste of vloeibare deeltjes, kleiner dan 10 micron, die in de lucht zweven.
Pas een paar weken geleden nog was de lucht boven België rood gekleurd door stofdeeltjes van bosbranden en zandstormen. Bijna dagelijks komen de stofdeeltjes veroorzaakt door het verkeer en industrie in het nieuws en op Bali staat de vulkaan Gunung Agung, majestueuze berg, op uitbarsten. Langs de zee wandelend proeven we het zout op onze lippen.
 
Minder gekend zijn de aërosolen afkomstig van planten en dieren uit zee, die de lucht worden ingespat als er veel golven zijn. Deeltjes van diatomeeën, dinoflagellaten, vetzuren van vissen enzovoort...
 
Er is een aloude volkswijsheid die zegt dat zeelucht goed is voor de gezondheid. Kuststeden, gezondheidscentra en cruiseschepen onder andere proberen er volk mee te lokken en kinderen uit het binnenland komen op zeeklas.
"De lucht wordt hier regelmatig gewassen", zegt men aan de kust.
 
Nu is het juist de bedoeling van beide onderzoekers om na te gaan of deze volkswijsheid klopt. Ze vangen  aërosolen op met filters, halen er de natuurlijke stoffen uit en gaan de werking ervan na op longweefsel.
Ze concentreren zich voor hun onderzoek dus op stoffen afkomstig van dieren en planten en niet op ander fijn stof zoals dat afkomstig van de Zeetijger bijvoorbeeld. Deze zeesleper en boeienlegger en detector van olievervuiling vaart op zwavelarme brandstof met een beperkt uitstootniveau van stikstofoxiden, zo vermeldt Wikipedia. Minuscule deeltjes zijn zichtbaar als ze met genoeg zijn of was het roet dat de Zeetijger uitstootte toch niet zo fijnstoffig?
In het plankton tref ik weeral veel Cyphonauten of gebochelde zeemannen aan. Deze larven van mosdiertjes  zien eruit als een platgedrukte mannenhoed gemaakt van 2 driehoekige schelpen. Aan de top zit een zintuig en onderaan een ring met trilharen voor de voortbeweging. Door de microscoop zie ik ze spiralend vooruitschieten richting top. 
 
Cyphonauten leven 4 tot 8 weken in de waterkolom aangetrokken door het licht dat van boven komt en voeden zich met plankton. Dan verandert er iets in hun lichaam en worden ze aangetrokken door de duisternis en de bodem en gaan ze op zoek naar een plaats om zich te vestigen op een steen, een schelp, krabben, wieren, plastic...
De Cyphonaut zet zich vast met een soort slijm, metamorfoseert en bouwt een beschermend huisje. Door knopvorming deelt hij zich en volgende diertjes delen zich ook. Ze blijven met elkaar in verbinding en elk diertje voedt zich met een tentakelkrans met trilharen. Zie vangst van 10/07/17. Als de de knopvorming in de breedte gebeurt vormen ze een soort korsten.  Als ze zich in de hoogte vermenigvuldigen gelijken de kolonies op kleine planten en zo zijn ze aan hun naam gekomen.
 
Van mosdiertjes bestaan vele soorten en van vele hebben de larven slechts een kort en geen planktonisch leven.
Iedereen die regelmatig mosselen eet heeft zeker al de lege kalkachtige huisjes van mosdiertjes gezien en waarschijnlijk waren het de huisjes van Zeevitrage. Tot welke soort de Cyphonauten behoren die ik heb opgevist kan ik niet zeggen. Dat is weeral specialistenwerk.
 
In het plankton komen evenzeer enkele Zeevonken voor. Hoewel Zeevonken passief in het water drijven slagen ze er toch in om snelle prooien zoals Cyphonauten te pakken en zo zijn we eerder al Zeevonken tegengekomen die een Ribkwal en een Naupliuslarve van een Zeepok konden verschalken. Zie vangst van 29/05/17.
 
Paralia sulcata is een ketting van diatomeeën hier gefotografeerd in gordelzicht.
Hun bruingele kleur krijgen ze van de bladgroenkorrels waarmee deze microscopische planten hun energie uit de zon halen.
 
Vergrotingen staan bij de foto's vermeld.
Bij 100x vergroting is het beeld 1,4 mm. breed, bij 200x 0,7 mm.
Regen, wind, hagelstenen en smeltende sneeuw... Miezerig en koud en grijs zet de herfst door.
 
De voorbije dagen zijn veel knots- en blaaswieren aangespoeld. Ertussen vind ik een vijftal lege eikapsels van de hondshaai. De hondshaai legt haar eikapsels tussen wieren zodat ze blijven vasthaken met de gekrulde draden en niet worden meegevoerd met de zeestromingen. Ieder eikapsel bevat één embryo. Na een klein jaar komen de eieren uit en zwemmen de 10 centimeter groot geworden haaien het wijde sop in.
 
In de vloedlijn valt mijn oog op een dode zeekoet. Dikwijls spoelen ze aan besmeurd met olie, uitgeput of om een andere reden. Het Vogelopvangcentrum van Oostende weet er alles van. Zeekoeten behoren tot die zeevogels die alleen aan land komen om te broeden en de rest van de tijd op zee zitten ver van de kusten. Taaie beestjes...Hun gezondheidstoestand geeft een beeld van de gezondheid van de volle zee weer. Daarom geef ik het lichaam mee voor het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek die er dissecties op uitvoeren.
03:12:17_strand oostende
03:12:17_strandwater oostende en plankton
17:11:17_zeesleper de Zeetijger met roetwolk
26:11:17_Emmanuel op de dag van de wetenschap
19:11:17_strand oostende_Blaas- en Knotswier
28:11:17_strand oostende_Blaaswier
19:11:17_strand oostende_Eikapsels Hondshaai_Egg cases Small-spotted catshark
01:12:17_strand oostende_Zeekoet_Common guillemot
03:12:17_plankton oostende_Zeevonk Noctiluca_100x
03:12:17_plankton oostende_Zeevonk Noctiluca met Cyphonaut_ en Paralia sulcata_200x
03:12:17_plankton oostende_Diatomee Paralia sulcata_400x
03:12:17_plankton oostende_Cyphonaut van Mosdier_Bryozoa_400x
 ZOÖPLANKTON
  
 De
Panne
 GROEPEN / TAXA
 SOORT / SPECIES
20
07
17
02
08
17
16
08
17
16
08
17
29
08
17
17
09
17
09
10
17
26
10
17
15
11
17
03
12
17
 TRILHAARDIERTJES
Tintinnids / Tintinnida
Onbekend / Unknown
16X
>99
2X
Zuiginfusorieën / Suctoria
Klokdiertjes / Peritrichia
Vorticella
GAATJESDRAGERS / FORAMINIFERA
Varia Onbekend / Unknown
<10
<10
 
<10
<10
>10
>10
>10
SPONZEN / PORIFERA
Spicules
X
X
NETELDIEREN / CNIDARIA
Bloemdieren / Anthozoa
Onbekend / Unknown: Planula larve
1X
Schijfkwallen / Scyphozoa
Hydroïdpoliepen / Hydrozoa
Rathkea octopunctata: kwal / medusae
Bache's knotsklokje / Nemopsis bachei
Eucheilota maculata: kwal / medusae
 4X(cf)
1X
Eutonina indicans: kwal / medusae
Margelopsis haeckelii: kwal / medusae
 
Margelopsis haeckelii: pelagische poliep
1X
Zeedraad / Obelia: kwal / medusae
22X
12X
21X
32X
6X
Ectopleura dumortieri: kwal / medusae
1X
3X
1X
Ribkwallen / Ctenophora
Zeedruif / Pleurobrachia pileus
6X
4X
1X
3X
Meloenkwal / Beroe
PLATWORMEN / PLATHYHELMINTHES
Onbekend / Unknown
2X
3X
1X
1X
Kuhnia(cf) scombri: ei / egg
1X
SNOERWORMEN / NEMERTEA
RONDWORMEN / ANNELIDA
Polydora: larve
6X
16X
10X
4X
28X
9X
4X
8X
Schelpkokerworm/Lanice conchil.: larve
12X
3X
12X
1X
1X
1X
1X
Magelona larve / larvae
Malacoceros(cf) ei / egg
1X
2X
 
Myrianida
1X
Onbekend/ Unknown
3X
4X
6X
3X
2X
SCHELPDIEREN / MOLLUSCA
Slakken / Gastropoda
Onbekend / Unknown: Veliger larve
3X
4X
2X
Onbekend / Unknown: Post-larvae
1X
2-Kleppigen / Bivalvia
Onbekend / Unknown: Veliger larve
3X
2X
1X
1X
2X
Onbekend / Unknown: Post-larvae
15X
14X
1X
KREEFTACHTIGEN / CRUSTACEA
Spinachtigen / Arachnida
Mijt / Mite
1X
1X
Kieuwpootkreeftjes / Branchiopoda
Roeipootkreeftjes / Copepoda
Varia Onbekend / Unknown
 *
 ***
 ***
***
***
 ***
 *
**
 **
**
Rankpotigen / Cirripedia
Zeepok / Balanidae: Naupliuslarve
*
***
 *
 **
 **
 *
*
  *
 *
 *
Zeepok / Balanidae: Cyprislarve
4X
7X
6X
20X
37X
1X
3x
6X
7X
Tienpotigen / Decapoda
Krab / Crab: Megalope-larve
1X
1X
Krab / Crab: Zoea-larve
1X
1X
Kommadiertjes / Cumacea
1X
Mosselkreeftjes / Ostracoda
25X
1X
Krill / Euphausiacea
Vlokreeften / Amphipoda
Gammaridae
2X
2X
3X
1X
Spookkreeftje / Caprellidae
21X
Pissebedden / Isopoda
10X
Aasgarnalen / Mysida
Onbekend / Unknown
2X
1X
2X
RADERDIERTJES / ROTIFERA
HOEFIJZERWORMEN / PHORONIDA
Actinotrocha-larve
1X
MOSDIERTJES / BRYOZOA
Cyphonaut
6X
18X
1X
22X
7X
57X
17X
>99
PIJLWORMEN / CHAETOGNATA
4X
3X
STEKELHUIDIGEN / ECHINODERMATA
Onbekend / Unknown: Pluteus larve
Zeesterren / Asteroida
Gewone(cf) zeester / Asterias(cf) rubens:
Gastrula larve
Gewone(cf) zeester / Asterias rubens:
bipinnaria larve / larvae
Gewone(cf) zeester / Asterias(cf) rubens:
brachiolaria larve / larvae
Slangsterren / Ophiuroida
Brokkelster(cf) / Ophiotrix(cf) fragilis
3X
Zeeëgels / Echinoida
Zeekomkommers / Holothuroida
MANTELDIEREN / TUNICATA
Zakpijpen / Ascidiacea
Salpen / Thaliacea
Mantelvisjes / Apendicularia
Oikopleura
11X
2X
1X
LANCETVISJES / ACRANIA
 
VISSEN / PISCES
Onbekend / Unknown: ei / egg
Copepoden: *  = enkele/ some
                     ** = medium
                    *** = veel / many
Tellingen < en > zijn schattingen.
Countings < and > are rudimentary.
 
Soort onbekend: veel planktonsoorten
zijn zeer moeilijk van elkaar te onder-
scheiden en zijn specialistenwerk.
Tekst en foto's: Visscher Dan.
 FYTOPLANKTON
 DePa
  
 
  DIATOMEEËN / KIEZELWIEREN
18
01
17
31
01
17
06
02
17
18
02
17
01
03
17
15
03
17
27
03
17
08
04
17
20
04
17
05
05
17
20
05
17
29
05
17
14
06
17
27
06
17
10
07
17
20
07
17
02
08
17
16
08
17
16
08
17
29
08
17
17
09
17
09
10
17
26
10
17
151117
03
12
17
Actinoptychus senarius
2
1
1
2
2
1
1
1
2
2
2
2
1
2
Actinoptychus splendens
2
2
2
2
2
 2
1
1
1
2
2
2
3
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
2
Asterionellopsis glacialis
1
2
2
2
2
2
1
1
Aulacodiscus(cf) argus
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
2
2
1
2
2
1
1
2
1
1
2
2
Bacillaria paxillifer
2
2
3
3
2
  
1
Bacteriastrum hyalinum
1
1
1
1
2
2
3
2
2
2
2
Bellerochea malleus
1
1
1
1
 1
1
1
2
1
3
3
3
2
2
2
1
Biddulphia alternans
1
Brockmaniella(cf) brockmannii
1
1
Campylodiscus(cf) echeneis
1
Cerataulina(cf)  pelagica
1
2
2
2
2
Chaetoceros armatus
0
0
0
0
0
0
1
0
2
1
0
0
0
0
1
0
0
1
0
1
1
0
0
0
0
Chaetoceros curvisetus
1
2
2
1
2
3
2
2
2
Chaetoceros(cf) decipiens
1
Chaetoceros(cf) densus
1
2
2
2
1
2
Chaetoceros diadema
2
Chaetoceros didymus
2
2
1
Chaetoceros eibenii
1
2
2
3
2
2
1
2
Chaetoceros socialis
1
1
2
3
3
2
Chaetoceros(cf) lauderi
1
1
Coscinodiscus(cf) concinnus
2
Coscinodiscus granii
1
2
1
3
1
1
Coscinodiscus(cf) pavillardii
2
Cymatosira(cf) belgica
1
1
1
Cylindrotheca(cf) closterium
1
Ditylum brightwellii
1
1
1
2
3
3
3
1
1
1
Eucampia zodiacus
1
1
1
1
2
2
1
2
2
1
Guinardia delicatula
1
2
3
3
3
2
2
1
2
3
2
3
3
1
Guinardia striata
1
1
1
1
2
2
2
1
2
1
Guinardia flaccida
2
2
3
2
2
2
Helicotheca tamesis
 
1
2
3
2
3
2
Isthmia species
1
Lauderia annulata
1
2
3
2
3
2
2
1
1
2
Leptocylindrus(cf) danicus
3
Lithodesmium undulatum
2
1
1
1
2
1
1
1
1
2
1
1
1
2
1
1
Melosira(cf) moniliformis
1
Meuniera membranacea
1
Neocalyptrella robusta
1
1
1
2
Odontella (cf) aurita
1
1
  
Odontella aurita var. minima
1
1
1
1
3
2
2
1
Odontella regia/ mobiliensis
2
3
1
2
2
3
3
3
2
2
2
2
2
2
2
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Odontella rhombus
2
1
2
2
1
2
1
1
2
2
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
Odontella sinensis
3
3
2
3
2
1
3
3
3
3
3
3
2
2
3
3
4
3
4
3
3
3
3
3
2
Paralia sulcata
2
1
2
1
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
Plagiogrammopsis vanheurckii
1
Pleurosigma/ Gyrosigma
1
1
1
1
1
1
1
Pseudo-nitzschia
1
3
4
0
2
4
3
3
3
1
2
2
1
Rhaphoneis amphiceros
2
3
2
3
2
2
3
2
2
3
2
1
2
1
1
1
1
2
2
2
2
2
Rhizosolenia(cf) hebetata
1
1
1
2
2
Rhizosolenia setigera
1
2
2
2
3
2
3
2
3
1
1
1
1
2
1
Rhizosolenia (cf) imbricata
 
1
1
2
4
4
2
0
3
3
2
3
2
2
1
3
1
3
2
2
1
1
Skeletonema(cf)
1
Stephanopyxis(cf) turris
2
1
1
Thalassionema(cf)  nitzschioides
1
1
2
1
1
1
1
Thalassiosira(cf) rotula
1
2
1
2
2
1
1
1
1
1
Triceratium favus
2
1
2
2
2
1
2
1
1
1
1
1
2
1
1
2
  
1
2
2
2
2
2
 
  DINOFLAGELLATEN/ DINO'S
18
01
17
31
01
17
06
02
17
18
02
17
01
03
17
15
03
17
27
03
17
080417
20
04
17
05
05
17
20
05
17
29
05
17
14
06
17
27
06
17
10
07
17
20
0717
02
08
17
16
08
17
16
08
17
29
08
17
17
09
17
09
10
17
26
10
17
15
11
17
03
12
17
Ceratium fusus
1
1
Ceratium species
1
Zeevonk / Noctiluca scintillans
1
1
1
2
2
2
3
4
4
3
3
3
1
2
1
1
1
1
0
1
1
1
  
  HAPTOPHYTA
Phaeocystis
0
0
0
0
1
2
3
4
4
4
0
0
0
1
0
2
1
1
1
1
1
1
0
0
0
  
  SILICOFLAGELLATEN
Dictyocha
 
 
1
(cf)= confer, conferentie d.w.z. men
  is niet zeker, er moet over
  gediscussieerd worden.
  
  1= enkele/ rare
  2= regelmatig/ present
  3= algemeen/ common
  4= massaal/ abundant
                                    Vangst: 03/12/17    Uur: 09:45
 
Plaats:  Oostende-Mariakerke               Wind: ZW.                 Beaufort: 3/4         Golven: 45 cm
 
LW : 07:56          t° strandwater: 8°       t° lucht:5°                   betrokken              UV: 1
In de waterkolom wemelt het immer en altijd van de resten van dieren en planten, die samenklitten, verzwaren en naar de bodem zinken. Als dat In de oceanen en de diepere zeeën gebeurt spreekt men van mariene sneeuw
 
De samenklittende deeltjes zijn afkomstig van het aan stukken trekken van prooien, van de ontbinding van organismen, van stront allerhande, van lege pantsers of van slijmerige uitscheidingen van bacteriën en microscopische planten. Bovendien huizen er bacteriën en het allerkleinste fyto- en zoöplankton op.
 
Zinkend dienen de deeltjes als voedsel voor de diepzee- en bodembewoners. Hetgeen niet wordt geconsumeerd blijft op de bodem liggen. En vermits alle levende wezens koolstof bevatten wordt op die manier koolstof uit circulatie genomen en is er minder in de atmosfeer en warmt de aarde minder snel op.
 
Thalassionema(cf) nitzschioides is een diatomee die kolonies bouwt in de vorm van een ster, een zigzag of een waaier.
Tesamen met de mariene sneeuw zorgt hij voor een vroege witte kerst.
03:12:17_plankton oostende_diatomee Thalassionema en Mariene sneeuw_200x
strand oostende_mossel_met_mosdier_bryozoa
strand oostende_mosdier_bryozoa
 Plankton in the surf